Η δύναμη της γλώσσας, τόσο για το καλό όσο και για το κακό, είναι μεγάλη, και υπάρχουν σχετικές λαϊκές παροιμίες που το επιβεβαιώνουν. Η πιο γνωστή είναι: «Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει.»
Η Βίβλος, κυρίως μέσα από τις παροιμίες του σοφού Σολομώντα, περιγράφει πολύ γλαφυρά τους καρπούς της υγιούς γλώσσας, καθώς και τις αρνητικές συνέπειες της διεστραμμένης γλώσσας. Ας δούμε σχετικά εδάφια:
«Η υγιαίνουσα γλώσσα είναι δένδρο ζωής· η δε διεστραμμένη συντρίβει το πνεύμα.» (Παροιμίες 15: 4)
Όταν οι άνθρωποι ανοίγουν το στόμα τους για να μιλήσουν, πρέπει να συνειδητοποιούν αυτά που λένε. Με τα λόγια τους είτε μεταδίδουν θετική ενέργεια, δηλαδή ζωή, σ’ αυτούς που μιλάνε ή συντρίβουν το πνεύμα τους. Τα σκληρά λόγια προκαλούν πόνο στην καρδιά εκείνων προς τους οποίους απευθύνονται και είναι δύσκολο να ξεχαστούν από αυτούς που προσβλήθηκαν. Συγχρόνως, όμως, τα σκληρά λόγια δηλητηριάζουν...
την ψυχή και εκείνου που τα προφέρει.
«Ο σκληρός στην καρδιά δεν βρίσκει καλό· και ο διεστραμμένος στη γλώσσα του πέφτει σε συμφορά.» (Παροιμίες 17: 20)
Εκείνος που έχει σκληρή καρδιά δεν πρόκειται να ευημερήσει, ενώ αυτός που έχει διεστραμμένη γλώσσα αυτοπαγιδεύεται και προκαλεί στον εαυτό του συμφορές. Με άλλα λόγια, ο κακόγλωσσος δεν βλάπτει μόνο τους άλλους αλλά και τον εαυτό του.
«Τα χείλη του άφρονα τον οδηγούν σε κακά, και το θρασύ στόμα επικαλείται το θάνατο.» (Παροιμίες 18: 6)
Πολύ σοβαρές οι συνέπειες της γλώσσας του άφρονα! Οδηγείται ο ίδιος σε δεινά, ενώ με το θράσος του στόματός του προσκαλεί ακόμα και το θάνατο!
Τα ίδια επιβεβαιώνει και η επόμενη παροιμία:
«Το στόμα του άφρονα είναι η συντριβή του, και τα χείλη του είναι παγίδα στην ψυχή του.» (Παροιμίες 18: 7) Ο άφρονας αφήνει αχαλίνωτο το στόμα του κι έτσι συντρίβεται, ενώ τα χείλη του παγιδεύουν την ψυχή του σε δυσάρεστα αδιέξοδα. Ποιος δεν γνωρίζει έναν τέτοιο άφρονα;
«Από τους καρπούς του στόματος του ανθρώπου θα χορτάσει η κοιλιά του· από το προϊόν των χειλέων του θα γεμίσει.» (Παροιμίες 18: 20)
Τα λόγια που μιλάμε είναι σαν τους καρπούς ενός δένδρου. Γι’ αυτό πρέπει να είναι υγιή ώστε να τρέφουν σωστά το σώμα και την ψυχή. Εκείνο που εξέρχεται από το στόμα του ανθρώπου είναι πνευματική τροφή που γεμίζει το στομάχι του (ψυχή και σώμα). Εάν τα λόγια που μιλάμε είναι θετικά, τότε ο θερισμός, δηλαδή τα αποτελέσματα σε ολόκληρη την προσωπικότητα, θα είναι εποικοδομητικά. Εάν όμως τα λόγια μας είναι αρνητικά, είτε προς τον εαυτό μας είτε προς τους άλλους, τότε η ψυχή μας θα δηλητηριάζεται.
«Θάνατος και ζωή είναι στο χέρι της γλώσσας· και εκείνοι που την αγαπούν, θα φάνε από τους καρπούς της.» (Παροιμίες 18: 21)
Η γλώσσα έχει τη δύναμη ζωής και θανάτου τόσο γι’ αυτόν που αρθρώνει λόγο όσο και για εκείνον προς τον οποίο απευθύνεται. Δεν είναι κάτι με το οποίο μπορούμε να παίζουμε. Γι’ αυτό, εκείνοι που αγαπούν τον καλό λόγο θα χορτάσουν από τον καρπό της γλώσσας τους.
«Κηρήθρα από μέλι είναι τα ευάρεστα λόγια· γλυκύτητα στην ψυχή, και γιατρειά στα κόκαλα.» (Παροιμίες 16: 24)
Ακόμη μια επιβεβαίωση από το σοφό Σολομώντα για τα ευεργετήματα της υγιούς γλώσσας: Τα ευάρεστα λόγια είναι γλυκά σαν κηρήθρα από μέλι. Ευφραίνουν την ψυχή και γιατρεύουν τα κόκαλα.
«Το στόμα του δικαίου είναι πηγή ζωής· το στόμα δε του ασεβούς καλύπτει απώλεια.» (Παροιμίες 10: 11) Το στόμα είναι η έκφραση του νου. Η διατύπωση των υγιών σκέψεων του δίκαιου ανθρώπου φέρνει ζωή στον ομιλούντα και στους ακροατές του. Τα θετικά λόγια είναι σαν ρυάκια φρέσκου ύδατος που ξεδιψάνε τον κουρασμένο ταξιδιώτη. Όμως το στόμα των ασεβών κρύβει φθορά.
«Σκληρά λόγια είναι σαν τραύματα μάχαιρας, αλλά η γλώσσα των σοφών φέρνει θεραπεία.» (Παροιμίες 12: 18)Τα απερίσκεπτα λόγια, τα λόγια χωρίς ευαισθησία στα αισθήματα των άλλων, καταθλίβουν την ψυχή εκείνων στους οποίους απευθύνονται. Τα σκληρά λόγια τρυπάνε την καρδιά σαν αιχμηρό μαχαίρι, καθιστώντας δύσκολο για το άτομο που πληγώθηκε να ξεχάσει, να συγχωρήσει και να θεραπευτεί συναισθηματικά. Όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει να έχουμε τραυματιστεί με σκληρά λόγια, αφού σε κάποια περίπτωση γίναμε αποδέκτες τέτοιων λόγων και πληγωθήκαμε βαθιά στην καρδιά. Δυστυχώς, όμως, δεν συνειδητοποιούμε εντελώς τον πόνο που εμείς προκαλούμε σε άλλους με τα σκληρά λόγια μας.
Εξάλλου, κακόβουλα και συκοφαντικά λόγια βλάπτουν επίσης τη φήμη εκείνων εναντίον των οποίων έχουν ειπωθεί, σπάζουν οικογενειακούς δεσμούς και δηλητηριάζουν φιλίες. Συγχρόνως, το άτομο που εκσφενδονίζει λόγια σκληρά θα υποφέρει τις σοβαρές συνέπειες της παραβίασης του κυρίαρχου νόμου της αγάπης. Δυστυχώς, πολύ συχνά η ζημιά που προκαλείται στους άλλους από το συκοφάντη είναι τόσο μεγάλη και τέτοιας φύσης που είναι αδύνατο να επιδιορθωθεί, ακόμη κι αν κάποιος θελήσει να πληρώσει το κόστος.
Απεναντίας, τα λόγια των σοφών θα εξυψώσουν το πνεύμα του ακροατή, και σαν βάλσαμο θα φέρουν θεραπεία στην καρδιά και στο σώμα του.
«Αυτός που φυλάττει το στόμα του, διαφυλάττει τη ζωή του· ενώ αυτός που ανοίγει τα χείλη του με προπέτεια, θα χαθεί.» Παροιμίες 13 : 3) Όταν είμαστε προσεκτικοί στο τι λέμε, προστατεύουμε την ψυχή μας από ενοχή και θλίψη, και σώζουμε τη ζωή μας από προβλήματα. Απεναντίας, μία αχαλίνωτη γλώσσα οδηγεί στην καταστροφή.
«Είδες άνθρωπο γρήγορο στα λόγια του; Περισσότερη ελπίδα έχει ο άφρονας παρά αυτός.» (Παροιμίες 29: 20)
Οι άνθρωποι που μιλάνε βιαστικά και παρορμητικά χωρίς να σκέπτονται έχουν λιγότερη ελπίδα από τους άφρονες. Το άτομο που δεν στέκεται ν’ ακούσει τους άλλους αλλά επιδίδεται σε μη συγκροτημένο μονόλογο είναι χειρότερος από έναν ανόητο. Δεν υπάρχει ελπίδα προόδου για τέτοιο άτομο.
«Εκείνος που είναι συγκρατημένος στα λόγια είναι γνωστικός.» (Παροιμίες 17: 27α)
Ο σοφός άνθρωπος προσέχει πολύ τι θα πει όταν ανοίγει το στόμα του. Τέτοιο άτομο χρησιμοποιεί τα λόγια του με φειδώ, λέγοντας μόνο ό,τι είναι απαραίτητο να ειπωθεί. Ο γνωστικός άνθρωπος ποτέ δεν επιδίδεται σε άσκοπη φλυαρία.
«Όποιος φυλάττει το στόμα του και τη γλώσσα του φυλάττει την ψυχή του από στενοχώριες.» (Παροιμίες 21: 23)Εκείνοι που περιφρουρούν τη γλώσσα και τα χείλη τους από του να προφέρουν άχρηστα ή επιζήμια λόγια, στην ουσία προστατεύουν την ψυχή τους από αγωνία.
«Ο κακός υπακούει στη γλώσσα παρανόμων· ο δίκαιος όμως δεν δίνει ακρόαση στα ψευδόμενα χείλη.» (Παροιμίες 17: 4)
Ο κακός άνθρωπος είναι επιρρεπής στο να υπακούει στα χείλη των παρανόμων. Ενώ ο δίκαιος έχει διάκριση και δεν δίνει προσοχή στα χείλη όσων ψεύδονται.
«Ο ηγεμόνας πείθεται με υπομονή· και η γλυκιά γλώσσα σπάει κόκαλα.» (Παροιμίες 25: 15)Με την υπομονή μπορεί να πείσει κανείς ακόμη και τον ηγεμόνα, ενώ η γλυκιά γλώσσα σπάει τη σκληρότητα της καρδιάς.
Ωστόσο, δεν είναι ανάγκη να μιλάει κανείς πάντοτε.
«Καιρός να τηρεί σιγή, και καιρός να μιλάει.» (Εκκλησιαστής 3: 7β)Υπάρχουν στιγμές που ο άνθρωπος πρέπει να παραμείνει σιωπηλός. Είναι οι περιπτώσεις στις οποίες η σιωπή είναι χρυσός. Υπάρχουν όμως και στιγμές που επιβάλλεται να μιλήσει κανείς για να υπερασπιστεί την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
Στην Καινή Διαθήκη δεν έχουμε πολλές αναφορές στη δύναμη της γλώσσας. Θα αναφέρω μόνο δύο:
«Από το περίσσευμα της καρδιάς μιλάει το στόμα.
Ο καλός άνθρωπος από τον καλό θησαυρό της καρδιάς βγάζει καλά πράγματα· και ο πονηρός άνθρωπος από τον κακό θησαυρό βγάζει κακά πράγματα.
Σας βεβαιώνω δε ότι για κάθε αργό λόγο που θα πουν οι άνθρωποι, θα λογοδοτήσουν γι' αυτόν κατά την ημέρα της κρίσης.
Επειδή από τα λόγια σου θα δικαιωθείς, και από τα λόγια σου θα καταδικαστείς.» (Κατά Ματθαίον 12: 34β, 35-36) Αυτά είναι λόγια του Ιησού. Εκ του περισσεύματος της καρδίας λαλεί το στόμα! Εκείνο που υπάρχει μέσα μας, αυτό θα βγει προς τα έξω. Κι αυτό που θα εξέλθει ως λόγος ή θα μας δικαιώσει ή θα μας καταδικάσει κατά την ώρα της κρίσης. Μια καρδιά γεμάτη μίσος θα προδοθεί από τα λόγια που εκστομίζει. Και μια καρδιά γεμάτη αγάπη θα αποκαλυφθεί από τη γλυκύτητα των λόγων που φέρνουν ανακούφιση, χαρά και ελπίδα στους ακροατές.
Θα κλείσω το θέμα της γλώσσας με μια καταπληκτική ανάλυση που βρίσκουμε στην επιστολή του Ιακώβου:
«Επειδή σε πολλά φταίμε όλοι μας. Αν κανείς δε φταίει σε λόγο, αυτός ο άνθρωπος είναι τέλειος, ικανός να κυβερνήσει και ολόκληρο το σώμα του.
Πάρτε, για παράδειγμα, τα άλογα που βάζουμε τα χαλινάρια στο στόμα τους, με σκοπό να τα αναγκάσουμε να πειθαρχούν σε μας, κι έτσι κατευθύνουμε ολόκληρο το σώμα τους.
Πάρτε επίσης και τα πλοία. Παρόλο που είναι τόσο μεγάλα και ωθούνται από βίαιους ανέμους, εντούτοις κατευθύνονται από ένα συγκριτικά πολύ μικρό τιμόνι σε όποια κατεύθυνση θέλει εκείνος που χειρίζεται το τιμόνι ανάλογα με τη διάθεσή του.
Το ίδιο και η γλώσσα. Είναι ένα μικρό μέλος, κι όμως μπορεί και εκφράζει μεγάλη αλαζονεία. Δείτε λίγη φωτιά πόσο μεγάλο δάσος κατακαίει.
Φωτιά είναι και η γλώσσα, ο κόσμος της αδικίας. Έτσι, ανάμεσα στα μέλη μας, η γλώσσα γίνεται το όργανο που μολύνει ολόκληρο το σώμα μας και φλογίζει τον κύκλο της ζωής αντλώντας και η ίδια τη φωτιά της από την κόλαση.
Και πράγματι, οποιοδήποτε είδος από τα θηρία και τα πτηνά, από τα ερπετά και από τα θαλασσινά δαμάζεται και έχει δαμαστεί από τον άνθρωπο. Τη γλώσσα όμως κανένας από τους ανθρώπους δεν μπορεί να τη δαμάσει. Είναι ασυγκράτητο κακό, γεμάτη θανατηφόρο δηλητήριο.
Με αυτήν ευλογούμε το Θεό και Πατέρα, και με αυτήν καταριόμαστε τους ανθρώπους που έχουν δημιουργηθεί καθ’ ομοίωση Θεού!
Από το ίδιο στόμα βγαίνει ευλογία και κατάρα! Δεν πρέπει αδελφοί μου αυτά να γίνονται έτσι.
Μήπως είναι δυνατό μια πηγή να αναβλύζει από το ίδιο σημείο γλυκό και πικρό νερό;
Μήπως μπορεί, αδελφοί μου, μια συκιά να παράγει ελιές ή μια κληματαριά σύκα; Έτσι, καμιά πηγή δεν είναι δυνατόν να βγάζει και αλμυρό και γλυκό νερό.» (Ιακώβου 3: 2-12)
Όπως τα άλογα, έτσι και η γλώσσα χρειάζεται χαλινάρι διότι αλλιώς θα ξεφύγει από τη σωστή κατεύθυνση και θα παρασύρει τον άνθρωπο σε επικίνδυνους δρόμους.
Και όπως τα γιγαντιαία πλοία καθοδηγούνται από ένα μικρό τιμόνι, έτσι και το μικρό σε μέγεθος όργανο της γλώσσας κατευθύνει ολόκληρο τον άνθρωπο. Η γλώσσα είναι σαν τη φωτιά, που ενώ αρχίζει με μια σπίθα μπορεί να κατακάψει ολόκληρο δάσος.
Αν η γλώσσα αφεθεί ανεξέλεγκτη, μολύνει ολόκληρο το σώμα. Κανένας άνθρωπος δεν μπόρεσε να τη δαμάσει ολοκληρωτικά. Αν μπορούσε να την ελέγξει πλήρως, θα ήταν τέλειος. Τι τραγικό που από την ίδια γλώσσα συχνά βγαίνουν ευλογίες και κατάρες!
Ένας στόχος που θα ωφελούσε να βάλει ο άνθρωπος στη ζωή του είναι το να χαλιναγωγήσει τη γλώσσα του. Η προσπάθεια σίγουρα θα τον ανταμείψει. Αξίζει να διαλογιστούμε πάνω στα εδάφια που παρέθεσα και να κάνουμε την αυτοκριτική και την επανάστασή μας.
Η Βίβλος, κυρίως μέσα από τις παροιμίες του σοφού Σολομώντα, περιγράφει πολύ γλαφυρά τους καρπούς της υγιούς γλώσσας, καθώς και τις αρνητικές συνέπειες της διεστραμμένης γλώσσας. Ας δούμε σχετικά εδάφια:
«Η υγιαίνουσα γλώσσα είναι δένδρο ζωής· η δε διεστραμμένη συντρίβει το πνεύμα.» (Παροιμίες 15: 4)
Όταν οι άνθρωποι ανοίγουν το στόμα τους για να μιλήσουν, πρέπει να συνειδητοποιούν αυτά που λένε. Με τα λόγια τους είτε μεταδίδουν θετική ενέργεια, δηλαδή ζωή, σ’ αυτούς που μιλάνε ή συντρίβουν το πνεύμα τους. Τα σκληρά λόγια προκαλούν πόνο στην καρδιά εκείνων προς τους οποίους απευθύνονται και είναι δύσκολο να ξεχαστούν από αυτούς που προσβλήθηκαν. Συγχρόνως, όμως, τα σκληρά λόγια δηλητηριάζουν...
την ψυχή και εκείνου που τα προφέρει.
«Ο σκληρός στην καρδιά δεν βρίσκει καλό· και ο διεστραμμένος στη γλώσσα του πέφτει σε συμφορά.» (Παροιμίες 17: 20)
Εκείνος που έχει σκληρή καρδιά δεν πρόκειται να ευημερήσει, ενώ αυτός που έχει διεστραμμένη γλώσσα αυτοπαγιδεύεται και προκαλεί στον εαυτό του συμφορές. Με άλλα λόγια, ο κακόγλωσσος δεν βλάπτει μόνο τους άλλους αλλά και τον εαυτό του.
«Τα χείλη του άφρονα τον οδηγούν σε κακά, και το θρασύ στόμα επικαλείται το θάνατο.» (Παροιμίες 18: 6)
Πολύ σοβαρές οι συνέπειες της γλώσσας του άφρονα! Οδηγείται ο ίδιος σε δεινά, ενώ με το θράσος του στόματός του προσκαλεί ακόμα και το θάνατο!
Τα ίδια επιβεβαιώνει και η επόμενη παροιμία:
«Το στόμα του άφρονα είναι η συντριβή του, και τα χείλη του είναι παγίδα στην ψυχή του.» (Παροιμίες 18: 7) Ο άφρονας αφήνει αχαλίνωτο το στόμα του κι έτσι συντρίβεται, ενώ τα χείλη του παγιδεύουν την ψυχή του σε δυσάρεστα αδιέξοδα. Ποιος δεν γνωρίζει έναν τέτοιο άφρονα;
«Από τους καρπούς του στόματος του ανθρώπου θα χορτάσει η κοιλιά του· από το προϊόν των χειλέων του θα γεμίσει.» (Παροιμίες 18: 20)
Τα λόγια που μιλάμε είναι σαν τους καρπούς ενός δένδρου. Γι’ αυτό πρέπει να είναι υγιή ώστε να τρέφουν σωστά το σώμα και την ψυχή. Εκείνο που εξέρχεται από το στόμα του ανθρώπου είναι πνευματική τροφή που γεμίζει το στομάχι του (ψυχή και σώμα). Εάν τα λόγια που μιλάμε είναι θετικά, τότε ο θερισμός, δηλαδή τα αποτελέσματα σε ολόκληρη την προσωπικότητα, θα είναι εποικοδομητικά. Εάν όμως τα λόγια μας είναι αρνητικά, είτε προς τον εαυτό μας είτε προς τους άλλους, τότε η ψυχή μας θα δηλητηριάζεται.
«Θάνατος και ζωή είναι στο χέρι της γλώσσας· και εκείνοι που την αγαπούν, θα φάνε από τους καρπούς της.» (Παροιμίες 18: 21)
Η γλώσσα έχει τη δύναμη ζωής και θανάτου τόσο γι’ αυτόν που αρθρώνει λόγο όσο και για εκείνον προς τον οποίο απευθύνεται. Δεν είναι κάτι με το οποίο μπορούμε να παίζουμε. Γι’ αυτό, εκείνοι που αγαπούν τον καλό λόγο θα χορτάσουν από τον καρπό της γλώσσας τους.
«Κηρήθρα από μέλι είναι τα ευάρεστα λόγια· γλυκύτητα στην ψυχή, και γιατρειά στα κόκαλα.» (Παροιμίες 16: 24)
Ακόμη μια επιβεβαίωση από το σοφό Σολομώντα για τα ευεργετήματα της υγιούς γλώσσας: Τα ευάρεστα λόγια είναι γλυκά σαν κηρήθρα από μέλι. Ευφραίνουν την ψυχή και γιατρεύουν τα κόκαλα.
«Το στόμα του δικαίου είναι πηγή ζωής· το στόμα δε του ασεβούς καλύπτει απώλεια.» (Παροιμίες 10: 11) Το στόμα είναι η έκφραση του νου. Η διατύπωση των υγιών σκέψεων του δίκαιου ανθρώπου φέρνει ζωή στον ομιλούντα και στους ακροατές του. Τα θετικά λόγια είναι σαν ρυάκια φρέσκου ύδατος που ξεδιψάνε τον κουρασμένο ταξιδιώτη. Όμως το στόμα των ασεβών κρύβει φθορά.
«Σκληρά λόγια είναι σαν τραύματα μάχαιρας, αλλά η γλώσσα των σοφών φέρνει θεραπεία.» (Παροιμίες 12: 18)Τα απερίσκεπτα λόγια, τα λόγια χωρίς ευαισθησία στα αισθήματα των άλλων, καταθλίβουν την ψυχή εκείνων στους οποίους απευθύνονται. Τα σκληρά λόγια τρυπάνε την καρδιά σαν αιχμηρό μαχαίρι, καθιστώντας δύσκολο για το άτομο που πληγώθηκε να ξεχάσει, να συγχωρήσει και να θεραπευτεί συναισθηματικά. Όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει να έχουμε τραυματιστεί με σκληρά λόγια, αφού σε κάποια περίπτωση γίναμε αποδέκτες τέτοιων λόγων και πληγωθήκαμε βαθιά στην καρδιά. Δυστυχώς, όμως, δεν συνειδητοποιούμε εντελώς τον πόνο που εμείς προκαλούμε σε άλλους με τα σκληρά λόγια μας.
Εξάλλου, κακόβουλα και συκοφαντικά λόγια βλάπτουν επίσης τη φήμη εκείνων εναντίον των οποίων έχουν ειπωθεί, σπάζουν οικογενειακούς δεσμούς και δηλητηριάζουν φιλίες. Συγχρόνως, το άτομο που εκσφενδονίζει λόγια σκληρά θα υποφέρει τις σοβαρές συνέπειες της παραβίασης του κυρίαρχου νόμου της αγάπης. Δυστυχώς, πολύ συχνά η ζημιά που προκαλείται στους άλλους από το συκοφάντη είναι τόσο μεγάλη και τέτοιας φύσης που είναι αδύνατο να επιδιορθωθεί, ακόμη κι αν κάποιος θελήσει να πληρώσει το κόστος.
Απεναντίας, τα λόγια των σοφών θα εξυψώσουν το πνεύμα του ακροατή, και σαν βάλσαμο θα φέρουν θεραπεία στην καρδιά και στο σώμα του.
«Αυτός που φυλάττει το στόμα του, διαφυλάττει τη ζωή του· ενώ αυτός που ανοίγει τα χείλη του με προπέτεια, θα χαθεί.» Παροιμίες 13 : 3) Όταν είμαστε προσεκτικοί στο τι λέμε, προστατεύουμε την ψυχή μας από ενοχή και θλίψη, και σώζουμε τη ζωή μας από προβλήματα. Απεναντίας, μία αχαλίνωτη γλώσσα οδηγεί στην καταστροφή.
«Είδες άνθρωπο γρήγορο στα λόγια του; Περισσότερη ελπίδα έχει ο άφρονας παρά αυτός.» (Παροιμίες 29: 20)
Οι άνθρωποι που μιλάνε βιαστικά και παρορμητικά χωρίς να σκέπτονται έχουν λιγότερη ελπίδα από τους άφρονες. Το άτομο που δεν στέκεται ν’ ακούσει τους άλλους αλλά επιδίδεται σε μη συγκροτημένο μονόλογο είναι χειρότερος από έναν ανόητο. Δεν υπάρχει ελπίδα προόδου για τέτοιο άτομο.
«Εκείνος που είναι συγκρατημένος στα λόγια είναι γνωστικός.» (Παροιμίες 17: 27α)
Ο σοφός άνθρωπος προσέχει πολύ τι θα πει όταν ανοίγει το στόμα του. Τέτοιο άτομο χρησιμοποιεί τα λόγια του με φειδώ, λέγοντας μόνο ό,τι είναι απαραίτητο να ειπωθεί. Ο γνωστικός άνθρωπος ποτέ δεν επιδίδεται σε άσκοπη φλυαρία.
«Όποιος φυλάττει το στόμα του και τη γλώσσα του φυλάττει την ψυχή του από στενοχώριες.» (Παροιμίες 21: 23)Εκείνοι που περιφρουρούν τη γλώσσα και τα χείλη τους από του να προφέρουν άχρηστα ή επιζήμια λόγια, στην ουσία προστατεύουν την ψυχή τους από αγωνία.
«Ο κακός υπακούει στη γλώσσα παρανόμων· ο δίκαιος όμως δεν δίνει ακρόαση στα ψευδόμενα χείλη.» (Παροιμίες 17: 4)
Ο κακός άνθρωπος είναι επιρρεπής στο να υπακούει στα χείλη των παρανόμων. Ενώ ο δίκαιος έχει διάκριση και δεν δίνει προσοχή στα χείλη όσων ψεύδονται.
«Ο ηγεμόνας πείθεται με υπομονή· και η γλυκιά γλώσσα σπάει κόκαλα.» (Παροιμίες 25: 15)Με την υπομονή μπορεί να πείσει κανείς ακόμη και τον ηγεμόνα, ενώ η γλυκιά γλώσσα σπάει τη σκληρότητα της καρδιάς.
Ωστόσο, δεν είναι ανάγκη να μιλάει κανείς πάντοτε.
«Καιρός να τηρεί σιγή, και καιρός να μιλάει.» (Εκκλησιαστής 3: 7β)Υπάρχουν στιγμές που ο άνθρωπος πρέπει να παραμείνει σιωπηλός. Είναι οι περιπτώσεις στις οποίες η σιωπή είναι χρυσός. Υπάρχουν όμως και στιγμές που επιβάλλεται να μιλήσει κανείς για να υπερασπιστεί την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
Στην Καινή Διαθήκη δεν έχουμε πολλές αναφορές στη δύναμη της γλώσσας. Θα αναφέρω μόνο δύο:
«Από το περίσσευμα της καρδιάς μιλάει το στόμα.
Ο καλός άνθρωπος από τον καλό θησαυρό της καρδιάς βγάζει καλά πράγματα· και ο πονηρός άνθρωπος από τον κακό θησαυρό βγάζει κακά πράγματα.
Σας βεβαιώνω δε ότι για κάθε αργό λόγο που θα πουν οι άνθρωποι, θα λογοδοτήσουν γι' αυτόν κατά την ημέρα της κρίσης.
Επειδή από τα λόγια σου θα δικαιωθείς, και από τα λόγια σου θα καταδικαστείς.» (Κατά Ματθαίον 12: 34β, 35-36) Αυτά είναι λόγια του Ιησού. Εκ του περισσεύματος της καρδίας λαλεί το στόμα! Εκείνο που υπάρχει μέσα μας, αυτό θα βγει προς τα έξω. Κι αυτό που θα εξέλθει ως λόγος ή θα μας δικαιώσει ή θα μας καταδικάσει κατά την ώρα της κρίσης. Μια καρδιά γεμάτη μίσος θα προδοθεί από τα λόγια που εκστομίζει. Και μια καρδιά γεμάτη αγάπη θα αποκαλυφθεί από τη γλυκύτητα των λόγων που φέρνουν ανακούφιση, χαρά και ελπίδα στους ακροατές.
Θα κλείσω το θέμα της γλώσσας με μια καταπληκτική ανάλυση που βρίσκουμε στην επιστολή του Ιακώβου:
«Επειδή σε πολλά φταίμε όλοι μας. Αν κανείς δε φταίει σε λόγο, αυτός ο άνθρωπος είναι τέλειος, ικανός να κυβερνήσει και ολόκληρο το σώμα του.
Πάρτε, για παράδειγμα, τα άλογα που βάζουμε τα χαλινάρια στο στόμα τους, με σκοπό να τα αναγκάσουμε να πειθαρχούν σε μας, κι έτσι κατευθύνουμε ολόκληρο το σώμα τους.
Πάρτε επίσης και τα πλοία. Παρόλο που είναι τόσο μεγάλα και ωθούνται από βίαιους ανέμους, εντούτοις κατευθύνονται από ένα συγκριτικά πολύ μικρό τιμόνι σε όποια κατεύθυνση θέλει εκείνος που χειρίζεται το τιμόνι ανάλογα με τη διάθεσή του.
Το ίδιο και η γλώσσα. Είναι ένα μικρό μέλος, κι όμως μπορεί και εκφράζει μεγάλη αλαζονεία. Δείτε λίγη φωτιά πόσο μεγάλο δάσος κατακαίει.
Φωτιά είναι και η γλώσσα, ο κόσμος της αδικίας. Έτσι, ανάμεσα στα μέλη μας, η γλώσσα γίνεται το όργανο που μολύνει ολόκληρο το σώμα μας και φλογίζει τον κύκλο της ζωής αντλώντας και η ίδια τη φωτιά της από την κόλαση.
Και πράγματι, οποιοδήποτε είδος από τα θηρία και τα πτηνά, από τα ερπετά και από τα θαλασσινά δαμάζεται και έχει δαμαστεί από τον άνθρωπο. Τη γλώσσα όμως κανένας από τους ανθρώπους δεν μπορεί να τη δαμάσει. Είναι ασυγκράτητο κακό, γεμάτη θανατηφόρο δηλητήριο.
Με αυτήν ευλογούμε το Θεό και Πατέρα, και με αυτήν καταριόμαστε τους ανθρώπους που έχουν δημιουργηθεί καθ’ ομοίωση Θεού!
Από το ίδιο στόμα βγαίνει ευλογία και κατάρα! Δεν πρέπει αδελφοί μου αυτά να γίνονται έτσι.
Μήπως είναι δυνατό μια πηγή να αναβλύζει από το ίδιο σημείο γλυκό και πικρό νερό;
Μήπως μπορεί, αδελφοί μου, μια συκιά να παράγει ελιές ή μια κληματαριά σύκα; Έτσι, καμιά πηγή δεν είναι δυνατόν να βγάζει και αλμυρό και γλυκό νερό.» (Ιακώβου 3: 2-12)
Όπως τα άλογα, έτσι και η γλώσσα χρειάζεται χαλινάρι διότι αλλιώς θα ξεφύγει από τη σωστή κατεύθυνση και θα παρασύρει τον άνθρωπο σε επικίνδυνους δρόμους.
Και όπως τα γιγαντιαία πλοία καθοδηγούνται από ένα μικρό τιμόνι, έτσι και το μικρό σε μέγεθος όργανο της γλώσσας κατευθύνει ολόκληρο τον άνθρωπο. Η γλώσσα είναι σαν τη φωτιά, που ενώ αρχίζει με μια σπίθα μπορεί να κατακάψει ολόκληρο δάσος.
Αν η γλώσσα αφεθεί ανεξέλεγκτη, μολύνει ολόκληρο το σώμα. Κανένας άνθρωπος δεν μπόρεσε να τη δαμάσει ολοκληρωτικά. Αν μπορούσε να την ελέγξει πλήρως, θα ήταν τέλειος. Τι τραγικό που από την ίδια γλώσσα συχνά βγαίνουν ευλογίες και κατάρες!
Ένας στόχος που θα ωφελούσε να βάλει ο άνθρωπος στη ζωή του είναι το να χαλιναγωγήσει τη γλώσσα του. Η προσπάθεια σίγουρα θα τον ανταμείψει. Αξίζει να διαλογιστούμε πάνω στα εδάφια που παρέθεσα και να κάνουμε την αυτοκριτική και την επανάστασή μας.
