Το ιστολόγιο αυτό έχει στόχο να αναδείξει κρυμμένες ή παρερμηνευμένες αλήθειες της Βίβλου, κάποιες από τις οποίες έρχονται σε αντίθεση με θεμελιώδη Χριστιανικά δόγματα και θρησκευτικές παραδόσεις. Προσωπικά πιστεύω στο Θεό αλλά δεν ακολουθώ καμία θρησκεία ή φιλοσοφία. Δεν είμαι οπαδός κανενός κι ούτε θέλω ν' αποκτήσω οπαδούς. Πρόθεσή μου είναι να δώσω ερεθίσματα στους ανθρώπους για να σκέπτονται κριτικά και να προσεγγίζουν μόνοι τους την αλήθεια χωρίς φόβο. Και η αλήθεια θα τους ελευθερώσει!

Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου 2010

Πνεύματα των νεκρών

Θ’ αρχίσω με την παράθεση μιας πολύ απαισιόδοξης άποψης του Εκκλησιαστή, όσον αφορά τα πνεύματα των νεκρών: «Διότι οι ζωντανοί γνωρίζουν ότι θα αποθάνουν, ενώ οι νεκροί δεν γνωρίζουν τίποτα· και τίποτα πια δεν έχουν να περιμένουν ως ανταπόδοση επειδή η μνήμη αυτών λησμονήθηκε. Κι η αγάπη τους και το μίσος τους και ο ζήλος τους ήδη χάθηκαν· και δεν θα έχουν πλέον μερίδα εις τον αιώνα στο κάθε τι που γίνεται κάτω από τον ήλιο.» (Εκκλ. 9: 5-6)

Εδώ ο Εκκλησιαστής ισχυρίζεται ότι οι νεκροί δεν γνωρίζουν τίποτα! Σύμφωνα με αυτό το εδάφιο, η ψυχή δεν διατηρεί συνείδηση μετά το θάνατο και δεν παίζει κανένα ρόλο στο Σύμπαν. Όλα όσα συνιστούσαν την προσωπικότητα του ανθρώπου, δηλαδή η νοημοσύνη, η αγάπη, το μίσος, η ζήλια, κλπ., εξαφανίζονται μετά το θάνατο. Δεν υπάρχει κανένα μέρος της ψυχής που να επιβιώνει μετά το θάνατο, μας λέει ο Εκκλησιαστής. Μερικοί σχολιαστές της Βίβλου ισχυρίζονται ότι ο βασιλιάς Σολομών έγραψε τον Εκκλησιαστή κατά το τελευταίο στάδιο της ζωής του, κατά τη διάρκεια της αποστασίας του από το Θεό, κι αυτό εξηγεί την απαισιοδοξία του. Όμως, όπως ήδη ανέφερα στην ανάρτηση "Οι θέσεις της Βίβλου για τον άνθρωπο", ο Σολομών, πάλι στον Εκκλησιαστή, έχει εκφράσει μια αντίθετη άποψη για το ανθρώπινο πνεύμα, ότι δηλαδή επιβιώνει του θανάτου και επιστρέφει στο Θεό (Εκκλ. 12: 7). Βέβαια, το αν ο Σολομών εννοούσε το απρόσωπο πνεύμα - στοιχείο του Θεού - και όχι την προσωποποιημένη ανθρώπινη ψυχή, εναπόκειται στον κάθε αναγνώστη να κρίνει.

Ο προφητάναξ Δαβίδ συμμερίζεται επίσης αυτή την άποψη, με κάποια πικρία, στα ακόλουθα εδάφια: «…Εσένα επικαλέστηκα Κύριε ολόκληρη την ημέρα· προς εσένα άπλωσα τα χέρια μου. Μήπως θα κάνεις θαυμάσια για τους νεκρούς; Ή μήπως οι σκιές των νεκρών θα σηκωθούν να σε δοξολογήσουν; Μήπως μέσα στον τάφο θα διηγούνται το έλεός σου, ή την αλήθεια σου μέσα στη φθορά; Μήπως θα γίνουν γνωστά τα θαυμάσιά σου μέσα στο σκοτάδι, και η δικαιοσύνη σου μέσα στον τόπο της λησμονιάς;» (Ψαλμοί 88: 9β -12)

Σύμφωνα με τους στίχους αυτούς του Δαβίδ, οι νεκροί δεν μπορούν πια να δουν τα θαυμάσια του Θεού ούτε να τον δοξολογήσουν γι’ αυτά.
Σε άλλο ψαλμό ο Δαβίδ επαναλαμβάνει τα ίδια: «Οι νεκροί δεν θα δοξολογήσουν τον Κύριο, ούτε όλοι εκείνοι που κατεβαίνουν στον τόπο της σιωπής.» (Ψαλμοί 115: 17)
Από τ’ ανωτέρω εδάφια προκύπτει η πολύ απαισιόδοξη εκδοχή ότι πλήρης σιωπή και ανυπαρξία ακολουθεί μετά το θάνατο. Μήπως θα έπρεπε να εκλάβουμε αυτά τα εδάφια ως θεόπνευστα; Προσωπικά δεν νομίζω. Απεναντίας πιστεύω ότι η ψυχή επιβιώνει του σωματικού θανάτου. Άλλωστε και αυτή άποψη, ότι δηλαδή η συνειδητότητα επιβιώνει του θανάτου, υποστηρίζεται από άλλα εδάφια της Βίβλου. Ιδού μερικά απ’ αυτά:


«Και το πνεύμα της Αιγύπτου θα εκλείψει στο μέσον της· και θα ανατρέψω τη βουλή της· και θα ρωτήσουν τα είδωλα, και τους μάγους, και τα πνεύματα των νεκρών, και τους μάντεις.
Και θα παραδώσω τους Αιγυπτίους σε χέρι σκληρών κυρίων· και ένας άγριος βασιλιάς θα τους εξουσιάζει, λέει ο Κύριος, ο Κύριος των δυνάμεων.»
(Ησαΐας 19: 3-4)
Οι στίχοι αυτοί υποδηλώνουν ότι το πνεύμα του ανθρώπου επιβιώνει του θανάτου κι ότι επίσης μπορεί να προσεγγιστεί από τους ζωντανούς και να επικοινωνήσει μαζί τους μέσω των μέντιουμ και των πνευματιστών. Εδώ η λέξη πνεύμα αναφέρεται μάλλον στο σύμπλεγμα ψυχής και πνεύματος, αφού ο τελικός διαχωρισμός συνεπάγεται το θάνατο της ψυχής, δηλαδή αυτό που η Αποκάλυψη ονομάζει δεύτερο θάνατο.

Μια άλλη Βιβλική περίπτωση όπου κάποιος επικοινωνεί με νεκρό είναι αυτή του βασιλιά Σαούλ. Πάνω στην απελπισία του να ζητήσει συμβουλή σχετικά με τον πόλεμο των Φιλισταίων εναντίον του Ισραήλ, ο Σαούλ κατέφυγε στο να ζητήσει συμβουλή από νεκρό μέσω μιας μάγισσας. Αυτό το έκανε διότι «όταν ο Σαούλ είδε το στρατόπεδο των Φιλισταίων, φοβήθηκε και η καρδιά του τρόμαξε υπερβολικά. Και ο Σαούλ ρώτησε τον Κύριο· αλλ' ο Κύριος δεν του απάντησε, ούτε με όνειρα ούτε με το Ουρίμ ούτε με προφήτες.» (Α Σαμουήλ 28: 5-6) Σημειωτέον ότι ο ίδιος ο Σαούλ είχε προηγουμένως καταδικάσει αυτή την πρακτική και είχε εκδιώξει από τον τόπο εκείνους που είχαν πνεύμα μαντείας, και τους μάγους (στίχος 3).

Ιδού η σχετική ιστορία:
«Τότε ο Σαούλ είπε στους υπηρέτες του, "Αναζητείστε για μένα μια γυναίκα μέντιουμ, ώστε να την επισκεφτώ και να πάρω πληροφορίες απ’ αυτήν."
Και οι υπηρέτες του απάντησαν, "Ιδού υπάρχει ένα μέντιουμ στο Εν-δώρ."
Έτσι ο Σαούλ μετασχηματίστηκε φορώντας διαφορετικά ενδύματα και πήγε ο ίδιος, παίρνοντας και δύο άνδρες μαζί του. Έφτασαν στη γυναίκα-μέντιουμ τη νύχτα. Και ο βασιλιάς της είπε: "Μάντευσέ μου λοιπόν με την εγγαστριμυθία σου και φέρε μου εδώ όποιον σου ζητήσω."
Η γυναίκα του απάντησε, "Σίγουρα γνωρίζεις τι έχει κάνει ο Σαούλ και πώς έχει εξολοθρεύσει τους εγγαστρίμυθους και τα μέντιουμ στη χώρα. Γιατί λοιπόν στήνεις παγίδα για τη ζωή μου ώστε να μου προκαλέσεις το θάνατο;"
Τότε ορκίστηκε σ’ αυτήν ο Σαούλ στ’ όνομα του Κυρίου, λέγοντας, "Ζει ο Θεός, δεν θα σου συμβεί κανένα κακό για τούτο το πράγμα."
Και η γυναίκα είπε, "Ποιόν θέλεις να σου ανεβάσω;"

Κι εκείνος απάντησε, "Τον Σαμουήλ ανέβασέ μου."
Όταν, όμως, η γυναίκα είδε τον Σαμουήλ, έκραξε με φωνή μεγάλη· και είπε η γυναίκα προς τον Σαούλ, "Γιατί με εξαπάτησες; Εσύ είσαι ο Σαούλ."
Και είπε σ’ αυτήν ο βασιλιάς, "Μη φοβάσαι. Πες μου τι βλέπεις;" Η δε γυναίκα απάντησε στο Σαούλ, "Βλέπω θεούς ν’ ανεβαίνουν έξω από τη γη."
Τότε είπε προς αυτή, "Ποιον αναγνώρισες;"

Και είπε προς αυτόν, "Ένας γέροντας ανεβαίνει που είναι περιτυλιγμένος με μανδύα."
Και ο Σαούλ αναγνώρισε ότι αυτός ήταν ο Σαμουήλ, και έσκυψε το πρόσωπό του στο έδαφος και τον προσκύνησε.
Ο δε Σαμουήλ είπε, "Γιατί με παρενόχλησες φέρνοντάς με επάνω;"

Και ο Σαούλ απάντησε, "Βρίσκομαι σε πολύ μεγάλη στενοχώρια, διότι οι Φιλισταίοι πολεμούν εναντίον μου, και ο Θεός έχει απομακρυνθεί από μένα και δεν μου αποκρίνεται ούτε με τους προφήτες ούτε με όνειρα. Γι αυτό σε κάλεσα, για να μου φανερώσεις τι πρέπει να κάνω."
Και είπε ο Σαμουήλ, "Γιατί λοιπόν με ρωτάς, αφού ο Κύριος απομακρύνθηκε από σένα κι έγινε εχθρός σου;"»
(Α´ Σαμουήλ 28: 7 –16)
Δε χρειάζεται να παραθέσω τη συνέχεια της ιστορίας και το τι ακριβώς είπε το πνεύμα του Σαμουήλ στο Σαούλ. Είναι φανερό ότι η ψυχή επιβιώνει του σωματικού θανάτου σαν συνειδητότητα και ότι μπορεί να επικοινωνήσει με τους ζωντανούς. Όμως δεν της αρέσει αυτό, διότι διαταράσσεται η γαλήνη της! Πολύ πιθανό, μετά το θάνατο, η ψυχή να εισέρχεται σε μια διαδικασία αυτοκάθαρσης, στο τέλος της οποίας, εάν δεν γίνει μετενσάρκωση, είτε θα εισέλθει σε αιώνια μακαριότητα είτε θα υποστεί το δεύτερο θάνατο και θα εξαφανιστεί. Γι' αυτό δεν έχει κανείς το δικαίωμα να διαταράξει τον ιερό "ύπνο" της ψυχής.

Η Bίβλος μας λέει σαφώς ότι ο Σαούλ τιμωρήθηκε σκληρά γι’ αυτό του το αμάρτημα: «Έτσι πέθανε ο Σαούλ, εξαιτίας της ανομίας του, που ανόμησε στον Κύριο, ενάντια στον λόγο του Κυρίου, τον οποίο δεν φύλαξε· κι ακόμα, επειδή ζήτησε έναν άνθρωπο που να έχει πνεύμα μαντείας, για να ρωτήσει, και δεν ρώτησε τον Κύριο· γι' αυτό, τον θανάτωσε, και έστρεψε τη βασιλεία στον Δαβίδ, τον γιο του Ιεσσαί.» (Α´ Χρονικών 10: 13-14)
Στη Βίβλο βρίσκουμε ακόμη μια περίπτωση όπου το πνεύμα κάποιου που αναχώρησε από τούτη τη ζωή το κληρονόμησε ένας άλλος:
«ΚΑΙ όταν ο Κύριος επρόκειτο να ανεβάσει τον Ηλία στον ουρανό με ανεμοστρόβιλο, ο Ηλίας αναχώρησε μαζί με τον Ελισσαιέ από τα Γάλγαλα. (…)
Και όταν διάβηκαν, ο Ηλίας είπε στον Ελισσαιέ: Ζήτησέ μου τι να σου κάνω, πριν αναληφθώ από σένα. Και ο Ελισσαιέ είπε: Διπλάσια μερίδα από το πνεύμα σου ας είναι, παρακαλώ, επάνω μου. Κι εκείνος είπε: Σκληρό πράγμα ζήτησες· όμως, αν με δεις να αναλαμβάνομαι από σένα, θα γίνει σε σένα έτσι· αλλιώς, δεν θα γίνει. (…)
Και παίρνοντας τη μηλωτή του Ηλία, που είχε πέσει πάνω από εκείνον, χτύπησε τα νερά, και είπε: Πού είναι ο Κύριος, ο Θεός του Ηλία; Και καθώς χτύπησε τα νερά, χωρίστηκαν από εδώ και από εκεί· και ο Ελισσαιέ διάβηκε.
Και βλέποντάς τον οι γιοι των προφητών, αυτοί που ήσαν από απέναντι, είπαν: Το πνεύμα του Ηλία επαναπαύθηκε επάνω στον Ελισσαιέ. Και ήρθαν σε συνάντησή του, και τον προσκύνησαν μέχρι το έδαφος.»
(Β´ Βασιλέων 2: 1, 9-10,14-15)
Εάν προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε κυριολεκτικά τα ανωτέρω εδάφια, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι προϋπόθεση για να κληρονομήσει κάποιος το πνεύμα ενός νεκρού είναι να το ζητήσει με θέρμη. Μ’ άλλα λόγια, το πνεύμα του νεκρού δεν μπορεί να εισέλθει σε άλλο σώμα χωρίς πρόσκληση. Μόνο όταν κάποιος αναμιγνύεται με τον πνευματισμό και τη μαγεία και ανοίγεται στον κόσμο των πνευμάτων μπορεί να καταληφθεί από το πνεύμα ενός νεκρού.
Δεν αποκλείεται όμως τα εδάφια που παραθέσαμε να έχουν μεταφορική σημασία. Ίσως ο Ελισσαιέ να ζήτησε το δικό του πνεύμα προφητείας να γίνει δυο φορές δυνατότερο από εκείνο του Ηλία.

Ας δούμε τώρα τι κάνουν τα πνεύματα των δικαίων στον ουρανό, δηλαδή τι μας λέει η Βίβλος γι’ αυτό το θέμα: «Αλλά, προσήλθατε στο όρος Σιών, και σε πόλη του ζωντανού Θεού, την επουράνια Ιερουσαλήμ, και σε μυριάδες αγγέλων, σε πανηγύρι και εκκλησία πρωτοτόκων, που έχουν καταγραφεί στους ουρανούς, και στον Θεό, που είναι ο κριτής όλων, και σε πνεύματα δικαίων, οι οποίοι έλαβαν την τελειότητα (…)·» (Προς Εβραίους 12: 22-23)
Σύμφωνα με τα εδάφια αυτά της Βίβλου, τα πνεύματα των ανθρώπων που έφτασαν στην τελειότητα δοξολογούν το Θεό διαρκώς, σε μια χαρούμενη σύναξη με τους αγγέλους! Τώρα, το αν αυτό είναι πραγματικότητα ή απλά επιθυμία του συγγραφέα της προς Εβραίους επιστολής είναι ένα άλλο ζήτημα. Ο καθένας από μας πρέπει να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα ζητώντας προσωπική αποκάλυψη για το τι συμβαίνει μετά θάνατον. Στο κάτω-κάτω, σε ζητήματα πίστης κανείς δεν μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για κάποιον άλλο. Εξάλλου, σε πράγματα που δεν αποδεικνύονται, όπως είναι το τι συμβαίνει μετά θάνατον, δεν πρέπει κανείς να είναι δογματικός. Ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος είχε πει: «Διότι τώρα βλέπομεν διά κατόπτρου αινιγματωδώς, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον· τώρα γνωρίζω κατά μέρος...» (Α´ Προς Κορινθίους, 13:12)

Σχετικά με την τύχη των ψυχών των κακών ανθρώπων μετά το θάνατο, υπάρχουν αρκετές αναφορές στη Βίβλο, και κυρίως στην Καινή Διαθήκη, αλλά δεν θα ήθελα να παραθέσω καμία απ’ αυτές. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι ο Θεός έχει ετοιμάσει μια κόλαση, μια λίμνη φωτιάς για τα πλάσματα που δημιούργησε κατ’ εικόνα και ομοίωσή του. Διότι ποιος ανάμεσά μας μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι τέλειος; Εκείνοι που ισχυρίζονται ότι όλη η Γραφή είναι θεόπνευστη, επειδή κάποιος φανατικός το κόλλησε κι αυτό στο Βιβλίο, ας κρατήσουν αυτόν τον εκδικητικό θεό για τον εαυτό τους.

Υπάρχει και μία άλλη αναφορά στη Βίβλο αναφορικά με την τύχη της ψυχής μετά το θάνατο. Βρίσκουμε ένα σύντομο υπαινιγμό για μετενσάρκωση από τον ίδιο τον Ιησού, παρ’ όλο που δεν ανέλυσε το θέμα εκτενώς. Απεναντίας, φάνηκε να απευθύνεται μόνο σε όσους έχουν ώτα για να ακούσουν. Προφανώς θεωρούσε πως το ζήτημα δεν ήταν για λαϊκή κατανάλωση. Εξάλλου, πιθανώς ο Ιησούς να είχε πει κι άλλα για το θέμα αυτό αλλά δεν έφτασαν μέχρις εμάς, αφού επισήμως ο Χριστιανισμός απορρίπτει την ιδέα της μετενσάρκωσης. Σε κάθε περίπτωση, να τι λέει η Βίβλος: «Σας διαβεβαιώνω, ανάμεσα σ' εκείνους που γεννήθηκαν από γυναίκες δεν σηκώθηκε μεγαλύτερος από τον Βαπτιστή Ιωάννη· (…) Και αν θέλετε να το δεχθείτε, αυτός είναι ο Ηλίας, που επρόκειτο να έλθει. Όποιος έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούει.» (Κατά Ματθαίο 11: 11α, 14-15)
Σύμφωνα με τα λόγια αυτά του Ιησού, εάν έχουμε πνευματικά αυτιά για να ακούσουμε, κι εάν είμαστε διατεθειμένοι να το δεχτούμε, υπάρχει μετενσάρκωση. Για το ίδιο θέμα βρίσκουμε ακόμη μια αναφορά στην Καινή Διαθήκη. «Και όταν ο Ιησούς ήρθε στα μέρη της Καισάρειας της Φιλίππου, ρωτούσε τους μαθητές του, λέγοντας: Για ποιον με λένε οι άνθρωποι ότι είμαι εγώ ο Υιός του ανθρώπου; Και εκείνοι είπαν: Άλλοι μεν για τον Βαπτιστή Ιωάννη· άλλοι δε για τον Ηλία, και άλλοι για τον Ιερεμία ή για έναν από τους Προφήτες.» (Κατά Ματθαίο 16: 13-14)
Και ακόμη ένα σχετικό χωρίο: «Και οι μαθητές του τον ρώτησαν, λέγοντας: Γιατί οι γραμματείς λένε ότι πρέπει πρώτα νa 'ρθει ο Ηλίας; Και αποκρινόμενος ο Ιησούς είπε σ' αυτούς: Ο Ηλίας έρχεται μεν πρώτα, και θα τα αποκαταστήσει όλα· σας λέω, όμως, ότι ο Ηλίας ήρθε ήδη, και δεν τον γνώρισαν, αλλά έπραξαν σ' αυτόν όσα θέλησαν· έτσι πρόκειται να πάθει απ' αυτούς και ο Υιός του ανθρώπου. Τότε, οι μαθητές κατάλαβαν ότι τους είπε για τον Ιωάννη τον Βαπτιστή.» (Κατά Ματθαίο 11: 10-13)

Το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο έχει επίσης παρόμοιες αναφορές στο ότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής ήταν η μετενσάρκωση του Ηλία.

Στόχος αυτής της μελέτης ήταν να δείξω ότι υπάρχουν εδάφια στη Βίβλο που αποδεικνύουν ότι οι συγγραφείς τους πίστευαν πως τα πνεύματα των νεκρών διατηρούν συνειδητότητα μετά το θάνατο, και μάλιστα ότι είναι δυνατή η επικοινωνία μαζί τους, αν και τη νεκρομαντεία την απαγόρευαν ρητώς οι προφήτες.
Υπάρχουν και άλλα εδάφια που αναφέρονται στην πρακτική της επικοινωνίας των ζωντανών με τα πνεύματα των νεκρών μέσω των πνευματιστών και των μέντιουμ, ζητώντας πληροφορίες και οδηγίες για την καθημερινότητά τους. Όμως νομίζω ότι αυτά που παρέθεσα είναι αρκετά για να καταδείξουν την πίστη των ανθρώπων της Παλαιάς Διαθήκης στην επιβίωση της ψυχής μετά το σωματικό θάνατο.